Eiwit in urine: wat is er aan de hand en wat te doen?

Eiwit in je urine, net als de aanwezigheid van stoffen zoals nitriet, leukocyten of creatinine kan belangrijk inzicht geven over je gezondheid. Wat betekent het en wat te doen tegen te veel eiwit in urine?

Deze informatie is bedoeld als algemene informatie over eiwitten in urine, niet als vervangend medisch advies. Raadpleeg bij twijfel of zorgen altijd je huisarts.

Je kunt zelf niet zien of je eiwit in urine hebt. Dit kan een arts doen door middel van een teststrookje. Deze detecteert de aanwezige hoeveelheid albumine (het meest voorkomende eiwit). Ook kan een specialist zien hoeveel nitriet of leukocyten in de urine zit en wordt mogelijk je creatinine urine waarde getest.

Oorzaak van eiwitten in urine:

De nieren filteren afvalstoffen uit het bloed, die je vervolgens weer uitplast. Normaal gesproken houden de nierfilters eiwitten tegen, zodat deze in het bloed blijven. Als er toch eiwit in urine zit, kan dat dus een aanwijzing zijn dat er iets niet helemaal goed gaat met de nieren. Dit wordt ook wel proteïnurie genoemd.

Soms zitten er eiwitten in urine door een tijdelijke oorzaak, bijvoorbeeld na intensieve inspanning, acute stress of koorts. Dit is meestal onschuldig en gaat vanzelf weer over. Maar vaak is eiwit in urine een teken dat er meer aan de hand is en is het belangrijk verder onderzoek te laten doen.

Een verhoogd eiwitgehalte (albumine) in de urine kan komen door:

Is eiwit in urine gevaarlijk?

Eiwit in urine kan gevaarlijk zijn als er niets aan wordt gedaan. In ernstige gevallen kan een groot verlies aan eiwit leiden tot een verlaagd eiwitgehalte in het bloed. Dit kan leiden tot vochtophoping (oedeem) en een verhoogd cholesterol, ook wel nefrotisch syndroom genoemd.

Vooral bij mensen met diabetes of hoge bloeddruk kan het risico op eiwitverlies groter zijn, omdat hun nieren extra belast worden. Eiwit in urine kan dan gevaarlijk zijn omdat deze aandoeningen op de lange termijn kunnen leiden tot verdere nierschade en zelfs nierfalen. Het kan ook andere gezondheidsrisico’s verhogen, zoals de kans op hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk om regelmatig de nierfunctie te laten checken, vooral wanneer je diabetes of een hoge bloeddruk hebt.

Eiwit in urine is vaak een teken van nierschade

Eiwit in de urine is een vroeg signaal dat er mogelijk iets misgaat met de nieren. Zoals uitgelegd houden gezonde nieren eiwitten namelijk in het bloed en laten ze niet door naar de urine. Eiwitverlies in de urine wordt daarom vaak gezien als een maatstaf voor de ernst van de nierschade. Simpel gezegd: hoe groter de hoeveelheid eiwit, hoe minder goed de nieren werken. Daarom is het van belang om bij verhoogde eiwitwaarden in de urine een arts te raadplegen voor een verdere diagnose.

Creatinine urine waarde

Een verhoogde creatinine urine waarde kan ook een verminderde nierwerking betekenen. Creatinine is een afbraakproduct dat vrijkomt bij de spierstofwisseling.  Zit er weinig creatinine in de urine en veel in het bloed, dan kan dat een aanwijzing zijn dat de nieren niet goed werken.

Welke stoffen in de urine wijzen op blaasontsteking?

Een verhoogd gehalte aan eiwitten in urine kan ook komen door infectie, zoals aan de urinewegen of een blaasontsteking. Hierbij wordt ook naar andere waarden gekeken. De belangrijkste hiervan zijn nitriet, rode bloedcellen en de waarde van leukocyten in urine.

Nitriet in urine: Bepaalde bacteriën zetten nitraat om in nitriet. Een positief nitrietresultaat wijst meestal op een bacteriële infectie, wat een veelvoorkomend teken is bij een blaasontsteking.

Rode bloedcellen: Rode bloedcellen in de urine kunnen het gevolg zijn van een bloeding in het urinewegstelsel. Dit kan komen door een blaasontsteking, maar kan ook worden veroorzaakt door andere aandoeningen, zoals een niersteen, tumor of prostaatklachten.

Leukocyten in urine: Leukocyten zijn witte bloedcellen die het lichaam helpen om infecties te bestrijden. Een verhoogd gehalte aan leukocyten in de urine kan daarom ook een indicatie zijn van een ontsteking aan de blaas of urinewegen.

Thuistesten

Medische zelftests meten de waarden van eiwitten, nitriet en leukocyten in urine. Ze kunnen op deze manier aantonen of je mogelijk last hebt van een blaas- of urinewegontsteking. Maar let op: urine-thuistesten zijn niet altijd nauwkeurig. Als je denkt dat je een blaasontsteking hebt, is een bezoek aan de huisarts de beste manier om erachter te komen wat de juiste diagnose en behandeling is.

Wat te doen tegen te veel eiwit in urine?

Wat je kunt doen tegen een te veel eiwit in je urine, is een gezonde levensstijl aanhouden met voldoende beweging en:

Dit zijn levensstijlkeuzes die samenhangen met onder andere de nierfunctie en bloeddruk. Het gaat hierbij dus niet om een medische oplossing tegen aandoeningen waarbij je te veel eiwit in je urine hebt. Daarvoor is het belangrijk dat je een arts bezoekt.

Verminder je zoutinname

Zout bevat natrium. Te veel natrium kan in sommige gevallen leiden tot een hoge bloeddruk en het vasthouden van vocht. Wanneer je een verminderde nierfunctie hebt, is het extra belangrijk om je zoutinname te beperken. Het algemene advies is om maximaal 6 gram zout per dag te eten, wat neerkomt op 2400 milligram natrium per dag. Je kunt keukenzout vervangen door keltisch zeezout, dat van nature minder natrium bevat.

Let op je eiwitinname

Eiwitten uit voeding zijn belangrijke bouwstenen voor het lichaam. Desondanks kan overmatige inname van proteïne de nieren een hoge druk geven waardoor eiwit in de urine terechtkomt, vooral bij bestaande nierproblemen. Goed te weten is dat een hoge proteïne inname bijna nooit de oorzaak is van eiwit in je urine. Alleen een arts of specialist kan hier uitsluitsel over geven. Er is ook geen bewijs dat een hoge inname van eiwitten negatieve gevolgen heeft voor de nieren wanneer je gezond bent. Meer weten? Lees ook: hoeveel eiwit heb ik nodig?

Goede voeding met gezonde vetten en zo weinig mogelijk suiker

Een ongezond eetpatroon werkt aandoeningen zoals obesitas of diabetes in de hand. Hierbij is het vooral essentieel je suikerinname te beperken (lees hier onze tips om minder suiker te eten).

Daarbij is het belangrijk minder verzadigd vet te eten en juist meer ‘gezonde vetten’. Deze vind je bijvoorbeeld in noten, avocado, eieren en vette vis. Vooral vette vis is rijk aan de Omega-3 vetzuren  DHA en EPA. Deze dragen onder ander bij tot de instandhouding van een normale bloeddruk*.

* Goedgekeurde EFSA claim bij een dagelijkse inname van 3 g EPA en DHA. De dagelijkse inname van EPA en DHA mag samen niet meer dan 5 g bedragen.

Voorkomen is altijd nog beter dan genezen! Maak je je zorgen over eiwit in je urine, heb je vragen over nitriet en leukocyten in urine of een afwijkende creatinine urine waarde? Blijf hier niet langer mee rondlopen; bezoek een arts voor passend advies.