Hygiëne en je weerstand: zo houd je jezelf en anderen gezond
‘Goed voor de weerstand.’ Wie kent deze uitspraak niet als een kind iets van de grond in zijn mond stopt? Het contact met verschillende soorten micro-organismen is inderdaad nodig voor een sterk immuunsysteem, maar er zijn grenzen. Hoe krijg je een goed evenwicht?
Wat is het verband tussen hygiëne en weerstand?
Hygiëne overdrijven doet je weerstand geen goed. Je moet geen target worden voor allerlei bacteriën, virussen en schimmels zodra je de deur uitloopt. Dat betekent niet dat we onszelf maar moeten blootstellen aan elk mogelijk soort micro-organisme; van sommige virussen kun je ernstig ziek worden tot zelfs bezwijken. Goede hygiëne helpt je weerstand te versterken. De middeleeuwen laten goed zien wat een gebrek aan schoon drinkwater in combinatie met gebrekkige medische kennis en weinig gevarieerde voeding deed. Dichtbevolkte steden werden een broedplaats voor ziektes. Gelukkig reikt onze kennis tegenwoordig een stuk verder.
Welke hygiënemaatregelen helpen bij een verminderde weerstand?
Al in onze kindertijd moeten we in contact komen met allerlei bacteriën, virussen en schimmels om een goede weerstand op te bouwen. Gevaarlijke ziekteverwekkers kunnen we echter beter vermijden, een sterk immuunsysteem houdt niet alles tegen. In zand spelen waar honden hun behoefte hebben gedaan is niet goed voor de weerstand. Of toch gaan zwemmen ondanks een waarschuwing voor blauwalg, liever niet. Dat geldt ook voor schimmelvorming, dikke stoflagen of de beruchte salmonellabacterie in kip. Welke hygiënemaatregelen kun je nemen?
- Handen wassen: Wist je dat de meeste ziekteverspreiders door handen worden overgedragen? Was je handen dus regelmatig tot en met je polsen. Vervang ook regelmatig de handdoek, hierop komen snel ziekteverwekkers.
- Voedsel bereiden en bewaren: Van een voedselinfectie kun je ernstig ziek worden tot zelfs levensbedreigend. Was altijd je handen na een toiletbezoek en voordat je voedsel gaat bereiden. Raak niet je mond aan nadat je rauw vlees hebt aangeraakt. Let ook goed op de houdbaarheidsdatum van producten, vooral vlees en zuivel.
- Schoonmaken: Voorkom te veel vuil, dikke stoflagen en schimmel. Bijhouden is hier het toverwoord. Waarschijnlijk niet je favoriete bezigheid naast een druk bestaan. Maak poetsen leuk, bijvoorbeeld met Marcel’s Green Soap.
- Ventileren: Lekker warm met de ramen dicht en de verwarming hoog. In de zomer gaat ventileren nog vanzelf, maar vergeet het ook in de winter niet. Geef virussen minder kans en laat frisse lucht binnen door regelmatig te ventileren.
- Dieren: Reuze gezellig zo’n kat of hond, maar ook een bron van ziektekiemen als je niet uitkijkt, zoals parasieten, bacteriën, virussen, schimmels of wormeneitjes. Handen wassen is ook hierbij weer heel belangrijk. Kijk hier voor meer tips om ziek worden door dieren te voorkomen.
Welke voeding ondersteunt de weerstand?
Gezonde voeding die voldoende voedingsstoffen bevat helpt je weerstand enorm. Je kunt stellen dat mensen met een gezonde leefstijl minder vaak ziek zijn en sneller herstellen. Ook een gezond gewicht hoort daarbij, lichaamsvet produceert namelijk ontstekingsopwekkende stoffen wat een grotere kans geeft op infecties. Een gevarieerd voedingspatroon bestaat vooral uit vers eten en zo min mogelijk bewerkt eten. Daarnaast speelt regelmatig bewegen een belangrijke rol, het liefst in de buitenlucht. Welke voedingsstoffen zijn in het bijzonder echte boosters voor je weerstand?
- Vitamine C: Dé weerstand vitamine, vooral bekend van het sinaasappeltje als je ziek bent. Je vindt vitamine C vooral in citrusvruchten, kiwi en groente, zoals broccoli. Per dag zou je 75 mg vitamine C moeten binnenkrijgen.
- Vitamine D: Een tekort komt vooral voor in de winter. De zon schijnt dan veel minder, de belangrijkste bron, hoewel je het ook een beetje kunt halen uit vette vis, vlees, margarine en zuivelproducten. Een vitamine D supplement kan dit tekort aanvullen.
- Vitamine B6: Zorgt voor de aanmaak van witte bloedcellen en houdt de lymfeklieren in goede conditie. Vitamine B6 zit in vlees, eieren, vis, graanproducten, aardappelen en peulvruchten en in mindere mate in groenten, melk en kaas.
- Vitamine A: Zorgt voor voldoende witte bloedcellen en een goede weerstand. Vooral lever, maar ook vis, melkproducten en boter zijn belangrijke bronnen van vitamine A.
- Zink: Samen met vitamine D en C is zink belangrijk om infecties in te perken. Je vindt zink vooral in noten, peulvruchten, vlees en vis.
- Omega 3: Omega 3-vetzuren helpen onder meer om het aantal stoffen die ontstekingen veroorzaken te verlagen. Vooral vette vis bevat omega 3, verder zit het in schaal- en schelpdieren en in mindere mate in eieren en bepaalde soorten margarines en vleessoorten.
Naast gezonde voeding is ook voldoende slaap essentieel voor een goede weerstand, evenals voldoende ontspanning. Te veel (chronische) stress verzwakt het immuunsysteem. We hoeven je natuurlijk niet te vertellen dat roken en te veel alcohol ook niet erg bevorderlijk zijn voor een goede weerstand.
Hoe een brandschone omgeving je immuunsysteem verzwakt
Als je inmiddels tegen smetvrees aanzit kunnen we je geruststellen: een té hoge hygiëne verzwakt juist het immuunsysteem. Ziektes waar je vroeger nog aan bezweek zijn tegenwoordig gereduceerd dankzij onze toegenomen kennis. Mooi, maar we moeten wel ergens tegen kunnen. Je immuunsysteem moet een seintje krijgen om in actie te komen als het in aanraking komt met ziekteverwekkers. Een goede weerstand opbouwen begint al in de eerste vier levensjaren. Niet voor niets hebben kinderen die opgroeien op een boerderij vaak een extra goede weerstand. Of kijk naar de pinda-allergie, geadviseerd wordt om bij baby’s vanaf 4 maanden al te starten met pindakaas om de kans op pinda-allergie te verkleinen.
Heerlijke handzeep voor een goede hygiëne
Je handen wassen is dus een belangrijk onderdeel van een goede hygiëne. Als je dan toch regelmatig je handen wast, maak er dan een fijn moment van. Handzeep met een lekkere geur waar je iedere keer weer van geniet en die vriendelijk is voor het milieu. Marcel’s Green Soap handzeep bijvoorbeeld, ontwikkeld door een milieubewuste vader. Of Attitude, het merk dat producten ontwikkelt die niet schadelijk zijn voor mens en milieu, speciaal voor gezinnen met een gezonde leefstijl. Desinfectiemiddelen, zoals alcoholdoekjes of desinfectie lotion, zijn weer superhandig om mee te nemen als je niet zo snel je handen kunt wassen.