Net bevallen? Tips voor een goed herstel na de zwangerschap
Hoe snel je herstelt na de bevalling, verschilt van mama tot mama. Veel factoren spelen mee; je hormonen, wat geluk en werkt de baby een beetje mee? Na een keizersnede verloopt je herstel al heel anders. Ook een huilbaby schuift jouw herstel flink naar de zijlijn. Maar alle kersverse mama’s krijgen te maken met ontzwangeren.
Hoe lang duurt je herstel na de bevalling?
Negen maanden op negen maanden af, deze uitdrukking ken je vast. Het is natuurlijk geen stelregel. Wel staat het nogal ver af van het verlof waar je in Nederland recht op hebt: 6 weken zwangerschapsverlof en 10 weken bevallingsverlof, 16 weken in totaal dus. Voordat je het weet ben je alweer aan het werk of eerder als ondernemer. Als thuisblijfmoeder loopt er misschien nog een veeleisende peuter rond. Hoe dan ook, je moet lichamelijk en geestelijk heel wat doorstaan. Verloopt alles voorspoedig; een goede bevalling, een tevreden baby die al snel doorslaapt en familie die om de hoek woont, dan gaat het herstel een stuk makkelijker. Waar krijg je allemaal mee te maken na de bevalling?
De eerste weken na de bevalling
Slecht geheugen
Vlak na de bevalling moet je weer terugkeren op aarde. Veel kersverse moeders weten even niet meer welke dag het is. De vergeetachtigheid waar je tijdens de zwangerschap last van had, houdt daarna nog even aan omdat de hormonen nog niet uit je lichaam zijn verdwenen. Tel daarbij vermoeidheid op door de bevalling en slaapgebrek door de baby die wil drinken.
- Tip: De ergste vergeetachtigheid verdwijnt al snel en je scherpe geheugen keert meestal binnen een jaar weer terug. Wat je gewoonlijk vanzelf onthield, noteer je nu gewoon op een lijstje. Sleutels leg je op een vaste plek. Probeer elk slaapmoment mee te pakken. Slaapt de baby? Dan ga jij ook even liggen.
Stuwing
Omdat de melkklieren in je borsten op volle toeren draaien, krijg je last van stuwing. Of je nu wel of niet van plan was om borstvoeding te geven, het gebeurt. Dit kan pijnlijk zijn en je borsten kunnen flink in volume toenemen.
- Tip: Afkolven tussendoor doe je beter niet te veel, zo stimuleer je de melkproductie en blijf je met hetzelfde probleem zitten. Een ice pack, washandje met ijsblokjes of groentezakje uit de vriezer kunnen verlichting bieden.
Naweeën
Na de bevalling kan je last krijgen van zogenaamde naweeën, dat komt doordat je baarmoeder samentrekt om weer tot haar oude formaat en vorm te komen. Dat kan wat vervelend en pijnlijk zijn.
- Tip: Een warme kruik kan prettig zijn, maar bedenk dat deze naweeën vanzelf afnemen. De baarmoeder is weer terug in het kleine bekken na 6 weken.
Pijnlijke vagina
Afhankelijk van wel of niet inscheuren of ingeknipt zijn, kun je last hebben van een pijnlijke vagina. Plassen en zitten is pijnlijk. Ook de hechtingen kunnen een beetje gaan trekken.
- Tip: Juist zitten op de hechtingen op een harde ondergrond zorgt ervoor dat de zwellingen sneller afnemen. Bij het plassen direct naspoelen met lauwwarm water haalt de scherpste pijn weg. Het handigste is gewoon plassen onder de douche; dat mag in deze fase!
Kraamtranen of babyblues
Na de bevalling maakt je lichaam minder progesteron en oestrogeen aan om plaats te maken voor nieuwe hormonen: prolactine en oxytocine. Prolactine zorgt voor stimulatie van de productie van moedermelk, oxytocine zorgt voor de toeschietreflex van moedermelk. Door deze plotselinge daling kun je je neerslachtig, moe en snel geïrriteerd voelen. Het staat zover af van de roze wolken op Instagram.
- Tip: Bedenk dat het ergste na ongeveer een week voorbij is. Probeer elk slaapmoment mee te pakken. Slaapt de baby, dan slaap jij ook. Vraag om hulp en accepteer ook de hulp die mensen je aanbieden. Geef het gewoon even de tijd.
Haarverlies
Bijna altijd gaat het hierbij om het extra haar dat je tijdens de zwangerschap kreeg, de vollere haardos door stijgende oestrogeenspiegels. Oestrogeen stimuleert de productie van collageen, zodat je tijdens de zwangerschap gezegend was met vol, glanzend haar. Al dat haar in het doucheputje en je haarborstel roept natuurlijk paniek op.
- Tip: Bedenk dat het vanzelf ophoudt, uiteindelijk krijg je je haardos van voor de zwangerschap weer terug. Krijg je echter last van overmatig haarverlies of kale plekken, dan is het raadzaam om je huisarts te raadplegen. Eventueel kun je een ondersteund supplement gebruiken. Vitakruid SilSolutions bijvoorbeeld, voor dik haar en helpt bij verbetering van het haarvolume.*
*Beautyclaim
Doffe huid
De verhoogde oestrogeenspiegel tijdens de zwangerschap komt ook de huid ten goede: de glow van zwangere vrouwen. Ook het hogere progesterongehalte helpt mee, die stimuleert namelijk de bloedcirculatie en heeft een verwijdend effect op de bloedvaten. Na de bevalling dalen deze hormoonspiegels en kan je huid dof worden en oneffenheden vertonen.
- Tip: Smeer je huid in met een lekkere moisturizer en lotion, liefst zonder parfum en met verzorgende ingrediënten. Verder is gezond eten natuurlijk altijd gunstig voor je huid.
Navloeien
Na de bevalling heb je last van navloeien, dit kan 4 tot 6 weken duren. Hiervoor gebruik je altijd kraamverband en daarna gewoon maandverband, maar nooit tampons in verband met infectiegevaar.
- Tip: Doe lekker rustig aan en ga niet meteen sporten. Je baarmoeder en lichaam hebben rust nodig voor herstel. Door beweging kan het vloeien weer even toenemen, al is het natuurlijk verstandig om verantwoord te bewegen, zoals een wandeling met je baby!
Nachtzweten
Je hebt ‘s nachts last van overmatig zweten, hoewel dit ook overdag kan. Nee, je gaat heus niet direct van de bevalling naar de overgang, maar het heeft wél te maken met hormonen. Tijdens de zwangerschap zorgen hormonen ervoor dat je vocht vasthoudt. Omdat je oestrogeenspiegel weer daalt na de bevalling raak je wat ontregeld met overmatig zweten als een van de gevolgen.
- Tip: Het wordt vanzelf minder. In de tussentijd laat je gewoon je bed wat vaker verschonen en trek je vaker een schone pyjama aan. Kies voor katoenen stoffen, geen synthetische, die vocht opnemen zodat je het vocht niet bij je houdt.
Verstopping
Na de bevalling kan het eng zijn om voor het eerst weer te gaan poepen. Het is nog pijnlijk in dat gebied. Maar ga wél als je aandrang voelt, anders heb je kans op hardere ontlasting en verstopping. Neem de tijd en probeer te ontspannen.
- Tip: Eet vooral vezelrijke voeding zoals vers fruit, volkorenproducten en lijnzaad en drink genoeg water. Eet geen witmeelproducten, vet eten of bananen, die voor verstopping kunnen zorgen. Drink ook niet te veel koffie.
Aambeien
Aambeien zijn een vervelend overblijfsel van de bevalling, die vaak ontstaan door persen. Omdat er zoveel druk op de anus komt te staan, kun je daarna last krijgen van aambeien. Ze verdwijnen vanzelf weer en kunnen ook geen kwaad, pijnlijk zijn ze helaas wel.
- Tip: Ook hier telt weer gezonde voeding, zodat je harde ontlasting of verstopping zoveel mogelijk voorkomt. Neem de tijd als je naar het toilet gaat. Gebruik eventueel een verzachtende aambeienzalf.
Supplementen na de bevalling
Vitakruid Mama is een goed voorbeeld van supplementen tijdens de zwangerschap en is speciaal afgestemd op de behoeftes in deze periode, maar ook voor tijdens de borstvoeding. Andere supplementen waar je aan kunt denken zijn B-vitamines, zoals vitamine B12, wat bijdraagt aan extra energie bij vermoeidheid.* Ook vitamine C , wat het immuunsysteem helpt*, is een aanrader. Verder kun je denken aan mineralen zoals ijzer en magnesium. Houd natuurlijk vooral in de gaten dat je gezond eet!
*De genoemde gezondheidsclaims zijn goedgekeurd door de EFSA